Μέση Ανατολή: Ο διπλός στόχος πίσω από το διπλωματικό σπριντ και τις κινήσεις αποτροπής ΗΠΑ και Ιράν

Ένα σπάνιο μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου φαινόμενο με αμοιβαίες κινήσεις που σκοπεύουν στην αποτροπή του αντιπάλου είναι σε εξέλιξη στην Μέση Ανατολή, καθώς το Ιράν φέρεται να ετοιμάζεται για επίθεση στο Ισραήλ, αντίστοιχη με του Απριλίου, ενώ οι ΗΠΑ αποκαλύπτουν τις άκρως απόρρητες κινήσεις ενός πυρηνοκίνητου υποβρυχίου κι ενός αεροπλανοφόρου.

Το Ιράν έχει προετοιμάσει τις μονάδες πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών του, όπως είχε κάνει πριν πραγματοποιήσει την πρωτοφανή επίθεση στο Ισραήλ τον Απρίλιο, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον και την Ιερουσαλήμ που επικαλείται ο ισραηλινός δημοσιογράφος Barak Ravid.

Σε ανάρτησή του στο Χ, ο Ravid γράφει ότι οι αξιωματούχοι τόνισαν ότι ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να προβλέψουν τον ακριβή χρόνο της επίθεσης αντιποίνων με τα οποία έχει απειλήσει η Τεχεράνη το Ισραήλ, μετά την δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη τον περασμένο μήνα. Το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη της.

Ο Ravid επικαλείται επίσης έναν υψηλόβαθμο Ισραηλινό αξιωματούχο που είπε: “Οι Ιρανοί σηματοδοτούν ανοιχτά (στο έδαφος) την αποφασιστικότητά τους να πραγματοποιήσουν μια σημαντική επίθεση, πέραν των δημόσιων δηλώσεών τους ότι η επίθεση θα ξεπεράσει εκείνη που πραγματοποίησαν τον Απρίλιο. Οι δημόσιες δηλώσεις των Ιρανών δεν αντανακλούν καμία υποχώρηση”. Η συγκεκριμένη δήλωση δείχνει ότι το Ιράν δεν κρύβει τις ετοιμασίες του.

Η άλλη πλευρά

Από την άλλη πλευρά, οι δύο παραδοσιακοί σύμμαχοι, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες προετοιμάζονται για μια πιθανή ιρανική επίθεση στο Ισραήλ.  Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν διέταξε ένα υποβρύχιο κατευθυνόμενων πυραύλων να αναπτυχθεί στη Μέση Ανατολή και επιτάχυνε την άφιξη μιας ομάδας κρούσης αεροπλανοφόρου. Αυτές οι κινήσεις έγιναν γνωστές με ανακοινώσεις του αμερικανικού Πενταγώνου.

Το USS Georgia, πυρηνικό υποβρύχιο, οπλισμένο με πυραύλους κρουζ, επιχειρούσε τις τελευταίες ημέρες στη Μεσόγειο Θάλασσα, σύμφωνα με το Πολεμικό Ναυτικό, έχοντας μόλις ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του κοντά στην Ιταλία. Ο Όστιν διέταξε το υποβρύχιο να εισέλθει στα ύδατα της Μέσης Ανατολής, ανέφερε το Πεντάγωνο. Οι κινήσεις των αμερικανικών υποβρυχίων σπάνια αποκαλύπτονται δημοσίως. Ξαναλέμε ότι τα πυρηνοκίνητα σκάφη λειτουργούν με σχεδόν πλήρη μυστικότητα, αν και όχι τόσο τα αεροπλανοφόρα γιατί είναι τεράστια και δεν μπορούν να κρυφτούν.

Η ανακοίνωση της κίνησης ενός υποβρυχίου είναι ένα σαφές μήνυμα αποτροπής προς το Ιράν και τους πληρεξουσίους του, που διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους ότι ετοιμάζονται για επίθεση μεγάλης κλίμακας εναντίον του Ισραήλ.

Η ανακοίνωση του Όστιν ήρθε μετά την δημοσιοποίηση τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ του Αμερικανού υπουργού Άμυνας και του Ισραηλινού ομολόγου του, Γιοάβ Γκαλάντ. Οι δύο τους μίλησαν για “τις προσπάθειες αποτροπής της επιθετικότητας του Ιράν, της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και άλλων ομάδων που έχουν συμμαχήσει με το Ιράν σε όλη την περιοχή”, όπως ανέφερε επίσημη ενημέρωση για την τηλεφωνική συνομιλία.

Ο Όστιν διέταξε την ομάδα κρούσης αεροπλανοφόρου USS Abraham Lincoln να επιταχύνει τη μετάβαση στη Μέση Ανατολή, ανέφερε το Πεντάγωνο. Ο υπουργός Άμυνας είχε δώσει την εντολή, στην ομάδα κρούσης του Λίνκολν, στις 2 Αυγούστου.

Με λίγα λόγια οι δύο πλευρές διατυμπανίζουν τις πολεμικές τους ετοιμασίες. Αυτό στον Ψυχρό Πόλεμο ήταν αρκετό για να αρχίσουν παράλληλα με την στρατιωτική κλιμάκωση να εκδηλώνονται και πρωτοβουλίες αποκλιμάκωσης.

Αλλά οι συνθήκες σήμερα δεν είναι ακριβώς ίδιες με του Ψυχρού Πολέμου. Είναι περισσότερες οι άγνωστες μεταβλητές. Και βασικά είναι οι πληρεξούσιοι του Ιράν οι οποίοι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν θα αυτονομηθούν, λόγω του ότι είναι πολύ πιο θερμοκέφαλοι σε σχέση με ένα συντεταγμένο κράτος, όπως το Ιράν.

Η διπλωματία

Ταυτοχρόνως με τις κινήσεις αποτροπής, εντείνονται οι προσπάθειες για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.  Οι διαμεσολαβητές πιέζουν και το Ισραήλ και την Χαμάς να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σε μια νέα προσπάθεια να επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, μετά τις πρόσφατες δολοφονίες ηγετών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς,για τις οποίες το Ιράν και ο πληρεξούσιός του στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ, έχουν ορκιστεί να εκδικηθούν.

Οι διαπραγματεύσεις πρόκειται να επαναληφθούν την Πέμπτη στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, Κάιρο ή στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα.

Την περασμένη εβδομάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αίγυπτος και το Κατάρ – βασικοί διαμεσολαβητές στις συνομιλίες μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς – δήλωσαν ότι θα χρησιμοποιήσουν τη συνάντηση για να παρουσιάσουν μια “τελική πρόταση γεφύρωσης” των διαφορών και κάλεσαν και τις δύο πλευρές να συμμετάσχουν.

Μια μεγάλη ιρανική επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός στην Γάζα.

Αισιόδοξοι οι Αμερικανοί

Οι Αμερικανοί λένε ότι οι συνομιλίες βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο πριν από τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη, για την οποία το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ, αλλά το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη ούτε την έχει αρνηθεί όμως.

Σε κοινή δήλωσή τους το βράδυ της Κυριακής, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ενέκριναν τις εκκλήσεις προς τα αντιμαχόμενα μέρη να συνάψουν συμφωνία, λέγοντας ότι “δεν μπορεί να υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση”, δεδομένης της υποβόσκουσας απειλής μιας περιφερειακής ανάφλεξης.

Ωστόσο, το κατά πόσον οι συνομιλίες θα προχωρήσουν είναι αβέβαιο. Το Ισραήλ δήλωσε ότι θα στείλει μια αντιπροσωπεία στις συνομιλίες της Πέμπτης, αλλά η Χαμάς δεν έχει επιβεβαιώσει τη συμμετοχή της, αν και έχει σηματοδοτήσει ότι εξακολουθεί να επιθυμεί μια συμφωνία.

H κυβέρνηση Μπάιντεν δηλώνει ότι αναμένει πως οι ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Γάζα θα προχωρήσουν όπως έχει προγραμματιστεί, προσθέτοντας ότι πιστεύει πως μια συμφωνία ομηρίας-εκεχειρίας είναι ακόμη δυνατή.