Επαναπατρίζονται στην Ελλάδα από την Ελβετία 15 αρχαία αντικείμενα που χρονολογούνται από την προϊστορική μέχρι τη ρωμαϊκή περίοδο, τα οποία ανακτήθηκαν κατόπιν δικαστικής απόφασης στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας, στο δικαστήριο της Γενεύης κατά γνωστού εμπόρου αρχαιοτήτων.
Πρόκειται για ειδώλια, πήλινα και χάλκινα αγγεία, ένα χρυσό διάδημα με φύλλα δάφνης, ένα κορμό γυμνής ανδρικής νεαρής μορφής, ένα χάλκινο αγαλματίδιο γυμνού αθλητή, ένα ζεύγος χάλκινων περικνημίδων και ένα αργυρό νόμισμα (στατήρας). Τα αντικείμενα αυτά, μαζί με άλλα, τελούσαν υπό συντηρητική κατάσχεση από τις Αρχές τηςΓενεύης. Το ΥΠΠΟΑ, αφού ενημερώθηκε από το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας για την υπόθεση, όρισε πληρεξούσιο δικηγόρο προκειμένου να προβεί σε κάθε απαραίτητη ενέργεια, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στο σύνολο των αντικειμένων που ήταν υπό κατάσχεση. Ανάμεσά τους διαπιστώθηκε η ύπαρξη 15 αρχαιοτήτων ελληνικού ενδιαφέροντος. Μετά την σχετική τεκμηρίωση, με δικαστική απόφαση που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2022, τα αντικείμενα αυτά αποδόθηκαν οριστικά στο ελληνικό κράτος, ως προϊόντα παράνομης διακίνησης.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, δίνει μεγάλη σημασία στον επαναπατρισμό κάθε πολιτιστικού αγαθού το οποίο συνδέεται αναπόσπαστα με την πολιτιστική μας κληρονομιά. Η επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στον γενέθλιο τόπο τους, πέρα από οικουμενικό ζήτημα, αποτελεί ηθική υποχρέωση μεταξύ των λαών, στο πλαίσιο του σεβασμού και της προστασίας της κοινής παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς. Η αναγκαιότητα επαναπατρισμού πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί παράνομα ή με διαδικασίες αμφιβόλου νομιμότητας υπαγορεύεται από τις θεμελιώδεις αρχές των διεθνών συμβάσεων, ανεξαρτήτως χρονικών ορίων ή περιορισμών. Εκτός από τα προϊόντα αρχαιοκαπηλίας με τη στενή έννοια του όρου, υπάρχουν αρχαιότητες που έχουν απομακρυνθεί και σε κάθε περίπτωση με τρόπο επαχθή για το μνημείο ή το αρχαιολογικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσονται. Εργαζόμαστε συστηματικά στη βάση ενός ολιστικού σχεδίου διαχείρισης, με κύριους άξονες: Τη διεύρυνση της προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, την πάταξη της παράνομης διακίνησης και την επιστροφή των ελληνικών αρχαιοτήτων στον τόπο τους. Η αρμόδια Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, σε συνεργασία με όλες τις συναρμόδιες Υπηρεσίες, εργάζεται, ακούραστα και με προσήλωση, προκειμένου να πετύχει τόσο την επιστροφή των παρανόμως διακινηθέντων μνημείων, όσο και την ευαισθητοποίηση κάθε πολίτη, στο πρόβλημα της αρχαιοκαπηλίας.
Η προσπάθεια αυτή έχει αποδώσει πολύ σημαντικά αποτελέσματα και είμαστε πεπεισμένοι ότι θα ακολουθήσουν πολλές ακόμη επιτυχίες. Θέλω να ευχαριστήσω τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στη Γενεύη κ. Αλέξανδρο Γεννηματά για την καθοριστική συμβολή του στην ανάδειξη της υπόθεσης και στον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων, τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Ελληνικού Δημοσίου κ. Ρωμανό Σκανδάμη, καθώς και -για τον κομβικό ρόλο που διαδραμάτισε στην αίσια έκβαση της υπόθεσης αυτής- την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή, καθώς και τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών για όλες τις ενέργειές της».
